Schutterij E.M.M. Spijk bestaat volgend jaar 125 jaar. Ter gelegenheid van dat jubileum verschijnt in januari het boek ‘EMM Spijk, 125 jaar dienstbaarheid, broederschap en trouw’. Het boek is een soort reis door de geschiedenis van Spijk, van- uit het oogpunt van Schuttersvereniging EMM. Het wordt gemaakt door Mark Pastoors, daarbij geholpen door coauteur en grafisch vormgever Yoeck Heijmen. Wij vroegen Mark naar het hoe en waarom van het boek. – Van de redactie Zevenaar nieuwsblad
Kom je aan Spijk, dan kom je aan Mark Pastoors. Een 49-jarige Spijkse (‘Spiekse’ eigenlijk) die al zijn hele leven in Spijk woont. Mark: “Ik ben geboren in het toenmalige ziekenhuis in Lobith, maar Spijk is al bijna vijftig jaar mijn thuis. En dat zal zo blijven. Ik ga hier nooit weg.” Dat is dan duidelijk. Het verklaart ook deels de ongebreidelde inzet van Mark Pastoors voor Spijk en voor het boek dat hij aan het maken is. Hij verwoordt zijn motivatie als volgt. “Ik heb veel met Spijk en dus ook met de historie van het dorp. Het viel me op dat er nooit aan geschiedschrijving van Spijk is gedaan. Er is ooit een boekje verschenen over de kerk, maar dat is het dan ook wel. Terwijl Spijk een enorm rijk verenigingsleven en cultureel en industrieel leven heeft gekend.”
Concrete plannen voor een boek had Mark Pastoors tot voor een paar jaar geleden niet. Ze kregen pas vorm toen hij in het rustige coronajaar 2020 wat berichten zette op social media. Het leverde een stortvloed aan foto’s op van (het oude) Spijk. Het bood Mark de mogelijkheid de eregalerij van koningsparen op de website van EMM te completeren. Vervolgens bleef hij zitten met nog heel veel foto’s, en zo ont- stond het idee van een boek. Het zou moeten verschijnen in 2023, het jubileumjaar van EMM. Mark vond medevendelier Yoeck Heijmen bereid hem te helpen.
Mark Pastoors en Yoeck Heijmen. Foto: Sonja Jonkhout (SJ Fotografie)
Mark: “Het boek begint in 1817, het jaar dat Spijk, dat bij Pruisen hoorde, bij Nederland werd gevoegd. We beschrijven alles. De mensen, het kerke- lijk leven, het verenigingsleven en de baksteenindustrie, maar ook het verval van het dorp in de jaren zeventigen tachtig van de vorige eeuw. De schutterij, opgericht in 1898, gebruiken we als rode draad.”
Nu het schuttersfeest van dit jaar achter de rug is (vorige maand), kan het laatste hoofdstuk worden geschreven en is het alleen nog een kwestie van finetunen. Mark: “Begin december ligt er een drukproef en 12 januari verschijnt het boek in een oplage van 500 exemplaren. Tussen de 240 en 250 pagina’s met meer dan zeshonderd fo- to’s. De kosten zijn gedekt. Ik werk bij steenfabriek Vandersanden hier in het dorp en de directie heeft toegezegd de drukkosten voor haar rekening te ne- men. Een fantastisch gebaar. Ook om- dat de opbrengst van de verkoop van het boek nu volledig beschikbaar is. Die schenken Yoeck en ik aan EMM. Nee, zelf hoeven we er niet aan te ver- dienen.”
Het is een mooi moment om met een oer-Spijkse even door te praten over het dorp. Want zelfs door een ro- ze bril is Spijk toch een beetje vergane glorie. Niet dan? Mark Pastoors: “Ik weet het. Op EMM na is het verenigingsleven ter ziele, de kerk is gesloten en we hebben ook geen school meer. Mijn moeder zegt vaak tegen me: ‘Jongen, jij kunt in je eentje het dorp niet redden’. Dat zal best, maar ik wil het in ieder geval proberen. Ik hoor mensen ook zeggen: ‘Er is hier niks’. Vervolgens verhuizen ze naar een buitenwijk van Zevenaar. Is daar wel wat dan?”
“Zelf vind ik het heerlijk rustig wonen in Spijk. Midden in het groen. En als je in de auto stapt, zit je binnen tien minuten op de A12 en kun je overal heen. Ik ga het pas somber inzien als EMM het niet meer redt. Gelukkig is dat voorlopig niet aan de orde. Voor de verdere toekomst vrees ik wel. Je ziet dat nieuwkomers in het dorp niets met de schutterij hebben. Dat is jammer. Sluit je aan en doe mee, zou ik willen zeggen. Misschien kan ons boek iets bijdragen aan hernieuwde gemeenschapszin. Dat zou mooi zijn.”